DEN HAAG – Nog ruim vijfhonderd inwoners te gaan. Het display van de metershoge teller opgesteld in het stadhuis van Den Haag verspringt niet vaak, maar langzaam klimt het getal richting half miljoen. De komende twee weken verwacht de derde stad van Nederland zijn 500.000ste inwoner te verwelkomen. Een mijlpaal. Al enkele jaren neemt het aantal inwoners van Den Haag toe, maar vooral in de afgelopen drie jaar ging die groei met duizenden tegelijk.
De groei van Den Haag staat niet op zichzelf. Volgens onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is het aantal inwoners van steden in Nederland de laatste jaren opvallend snel gestegen. De sterkste stijging is zichtbaar in de drie grootste steden: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag. Maar ook in andere stedelijke gebieden, zoals de stad Groningen, groeit de bevolking sneller dan gemiddeld. Die snelle groei zal de komende jaren doorgaan, schat het CBS. “Wonen in de stad is weer in”, concludeert Jan Latten, bijzonder hoogleraar Demografie aan de Universiteit van Amsterdam en onderzoeker bij het CBS. “Vooral bij twintigers en jonge tweeverdieners. Het zijn vaak mensen die goed zijn opgeleid en een gespecialiseerde baan hebben. Stellen met jonge kinderen kiezen bewust om in de stad te blijven. Zij hechten veel belang aan voorzieningen als crèches en kinderopvang en trekken daardoor niet meer weg.”
Vroeger was dat wel anders. Sinds het eind van de jaren zestig van de vorige eeuw liep het inwoneraantal van de grote steden sterk terug. Met de komst van de auto kozen meer en meer mensen voor een eigen woning buiten de stad. Het inwoneraantal van Den Haag zakte in die jaren van 600.000 tot onder de 450.000. Die exodus was niet zonder gevolgen. Latten: “Het was een selectieve uittocht. Vooral de werkende middenklasse vertrok, de mensen die veel geld uitgaven. Het gevolg was dat de steden verarmden.”
In de jaren negentig pasten veel steden hun beleid aan en begonnen met de bouw van koopwoningen in de stad en met de aanleg van nieuwbouwwijken aan de randen, de zogenaamde Vinexwijken. Meer koopwoningen in de stad leidt ertoe dat mensen niet meer wegtrekken, zegt Ronald van Kempen, hoogleraar Stadsgeografie aan de Universiteit Utrecht. “Begin jaren zeventig was het heel lastig om in de stad een huis te kopen. Er waren vooral huurwoningen. Zocht je een huis met een tuintje, dan moest je naar buiten.”
Ook het slopen van huurwoningen in achterstandswijken om ze te vervangen door koopwoningen draagt volgens de onderzoekers bij aan de groei van steden. Van Kempen: “Vaak willen mensen de stad helemaal niet uit. Ze willen in contact blijven met hun vriendenkring. Als er letterlijk om de hoek een mooie woning wordt gebouwd, kiezen mensen voor zo’n huis.”
Ook Groningen groeit
Amsterdam groeide in 2010 met 12695 inwoners, Rotterdam met 4597 inwoners. Ook de stad Groningen groeide vorig jaar, met 2850 inwoners. (Bron: Dagblad van het Noorden)
Ook in Vlaanderen is deze tendens zichtbaar. Steden vernieuwen en bieden zowel terug nieuwbouw eengezinswoningen aan, als nieuwbouw flats, soms zelf hoogbouw! Dit laatste is zichtbaar in Gent, Antwerpen en Brussel, met woontorens van 80 tot 140 meter. De nieuwe rijwoningen komen op de plaats waar vroeger oude fabriekspanden stonden. Er is wel een dubbele beweging : de bevolking groeit door twee fenomenen. Enerzijds gaan sommigen terug naar de stad, waaronder rijkere ouderen en jonge gezinnen. Anderzijds nieuwe immigranten van buiten NW Europa. Gevolg is dat Gent op 10 jaar groeit van 225.000 naar 250.000. Dat is nog steeds onder het cijfer van de jaren 1950 en 1960, toen het 260.000 was. In Antwerpen heeft men nu 510.000 inwoners, nadat het weggezakt was tot 440.000. Wel een stuk onder de historische piek van zowat 540.000. Brussel en Leuven hebben nooit zoveel inwoners gekend als vandaag. Leuven heeft er nu 98.000, een groei met 10.000 op 10 jaar tijd. Brussel zit aan 1.130.000.